Bogusław Homicki, Honorowy Prezes Towarzystwa ,,Przywrócić Dzieciństwo,, im. Kazimierza Lisieckiego ,,Dziadka”
Pani profesor Jadwiga Puzynina w swoim pięćdziesięciukilkustronicowym opracowaniu „Głosy Polaków na przestrzeni dziejów a problem niepodległości”, dokonała mozolnej i dogłębnej pracy, tworząc jedyne w swoim rodzaju dzieło. Wybór polskich autorów, głównie poetów ale także prozaików, począwszy od okresu średniowiecza pod kątem ich patriotycznej twórczości, uzupełnia dziedzinę antologii poetyckiej, o, jakże potrzebną a dotychczas w małym zakresie zaistniałą w przestrzeni publicznej tematykę.
Autorka przywołuje z niepamięci wspaniałe polskie nazwiska, począwszy od Mikołaja Reja poprzez Jana Kochanowskiego, Piotra Skargę, Franciszka Bohomolca, Stanisława Staszica i Hugo Kołłątaja, naszych wieszczów – Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Cypriana Kamila Norwida. Ciekawostką może być wymienienie nazwiska Gustawa Ehrenberga (1818-95), autora m.in. „gdy naród do boju..”, który, będąc nieślubnym synem cara Aleksandra I, był aktywnym polskim patriotą i m.in. uczestnikiem powstania listopadowego, za co został zesłany na Sybir. Nie można nie wymienić wśród polskich twórców autorki Roty, Marii Konopnickiej, czy Bolesława Prusa i Henryka Sienkiewicza aż do współczesnego nam Karola Wojtyły.
Zwłaszcza wybór cytatów z wymienionych w opracowaniu autorów ukazuje celność tych wyborów (zarówno nazwisk jak i cytatów) i odkrywa całą głębię duszy tych autorów. Bo czyż nie piękne i wzruszające jest stwierdzenie Franciszka Bohomolca: „Jeżeli umrzeć za ojczyznę rzecz słodka, (to) cóż pożądańszego być może, jak żyć dla niej”. Albo dość długi ale konieczny cytat ze Stanisława Konarskiego o powinnościach wobec ojczyzny. O tym, że my, jej dzieci, mamy wobec niej jedynie obowiązki, za żarliwe wykonywanie których nie powinniśmy oczekiwać nagrody. Znany ale wart przypomnienia jest cytat z Ignacego Krasickiego: „Byle cię można wspomóc, byle wspierać, nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać”. Albo Zygmunta Krasińskiego: „(polska) narodowość umęczona na krzyżu historii” i w innym tekście tenże autor: – „tylko w Polszcze i przez Polskę zacząć się opatrznie może nowy okres w dziejach świata”. Norwid pisał: „Ojczyzny mojej stopy skrwawione/włosami otrzeć na piasku/Padam: lecz znam jej i twarz i koronę/Słońca słońc blasku” i także Norwid: „Ojczyzna jest to zbiorowy obowiązek…” czy Jan Nepomucen Kamiński: „Polska nie sługa, nie zna co to pany, nie da się okuć przemocą w kajdany”. Kto dzisiaj z pełnym przekonaniem potrafi wypowiadać takie treści?
W opracowaniu prof. J. Puzyniny jest więcej takich perełek i nazwisk.
Bardzo ważny fragment z preambuły do Konstytucji 3 Maja także autorstwa Ignacego Krasickiego: „ …ceniąc drożej nad życie […] niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los jest w nasze ręce powierzony […]” To zdanie wyraża odpowiedzialność polityków za sprawy narodu. Krótko i zwięźle. Cytat ten powinien być przypominany naszym współczesnym politykom, którym naród w wyborach powierzył rządzenie państwem i oczekuje, że ci rządzący będą sprawowali (co wydaje się oczywiste jednakże często nierealizowane) tę władzę w interesie państwa i narodu.
Dla polskich harcerzy ważny będzie wiersz Adama Mickiewicza „Hej, radością oczy błysną”, w którym jest strofa: „Pomni na przysięgę swoją/i w każdej chwili żywota/Niechaj mu na myśli stoją/Ojczyzna, nauka, cnota”. Te trzy ostatnie słowa to hasło Filaretów, a skrót ONC, jest umieszczony na harcerskiej lilijce.
Uniwersalne treści można wyczytać w wierszu Władysława Anczyca Emisariusz. Wiersz opowiada historię śmierci młodego emisariusza Edwarda Dembowskiego. Bohater wiersza jest symbolem setek i tysięcy bohaterów, którzy ginęli za ojczyznę. Strofa: „znacie człowieka, co zaparł się siebie./co dla Ojczyzny, braci, wolności/przebiegł pół świata o suchym chlebie,/wyrzekł się żony, dziatek, miłości” to opis losów także Żołnierzy Niezłomnych, to opis losu jednego z największych polskich bohaterów narodowych – rotmistrza Witolda Pileckiego. Witold Pilecki, gdyby nie pokrętne koleje losu polskiej historii, byłby dobrym gospodarzem, poetą i malarzem, bo takie talenty ujawnił, zanim został stracony przez reżim komunistyczny.
Wśród poezji patriotyczno-niepodległościowej Autorka duże fragmenty swojego tekstu poświęca tzw. pieśniom hymnicznym. W tej części jest przypomniana historia najważniejszych polskich pieśni narodowych. Sam Mazurek Dąbrowskiego miał wielu autorów i kilka redakcji, a ostateczny jego tekst został zatwierdzony przez polski sejm dopiero w 1980 roku!!! Pieśni hymniczne powstawały często przez lata i miały nierzadko wielu autorów, którzy dopisywali kolejne zwrotki do tych samych pieśni. Tak było między innymi z pieśnią My, Pierwsza Brygada. Pieśń Czerwone maki na Monte Cassino powstał w 1944 roku, a jej ostatnia zwrotka została dopisana w 1969 roku.
Pani prof. Jadwiga Puzynina w swoim opracowaniu wymienia około pięćdziesięciu twórców, którzy w swojej twórczości wypowiadali się na tematy patriotyczne. Jest to lista niewątpliwie niepełna. Bo nie sposób wymienić ani zebrać nazwisk wszystkich Polaków, którzy z potrzeby serca stali się w mniejszym lub większym stopniu poetami wyrażającymi swoje patriotyczne uczucia. Jako przykład wymienię znanego mi osobiście Marka Mariana Jasińskiego (1947-2017), autora trzech tomików poezji, który, przebywając na obczyźnie, duszą i myślą był ciągle w Polsce. W tomiku „Przez ocean” wyraża swoją głęboką miłość i tęsknotę za ojczyzną. Niewątpliwie wielu z czytelników znalazłoby takich przykładów więcej.
Wartość pracy Pani Profesor Puzyniny polega właśnie na tym, że wyzwala albo wymusza na czytelniku odkrywanie tych właśnie jeszcze nieodkrytych dla szerszej publiczności postaci, które pozostawiły dla potomnych na papierze ślady swojej miłości do Ojczyzny.
Odsyłam Czytelnika do oryginalnego tekstu Pani Profesor Jadwigi Puzyniny, niech ten tekst będzie inspiracją do głębokich przemyśleń nad sprawami niepodległości, która „nie jest dana raz na zawsze” i trzeba jej ustawicznie strzec. Niech nie będą wstydliwe dla dzisiejszej młodzieży takie, najważniejsze słowa w języku polskim jak: Ojczyzna i miłość do Niej, patriotyzm, Niepodległość, Polska i Rzeczpospolita.
