Marta Mirgos
25 listopada 2020r. odbyło się webinarium nt. „Kluby Mówców i Pisarzy – Projekt Edukacyjno – Wychowawczy”, które poprowadził Profesor Andrzej Waśko, literaturoznawca, nauczyciel akademicki. Już na samym początku spotkania podkreślił, że pojęcie retoryki ma bardzo szerokie znaczenie i zastosowanie, bowiem jest ona obecna w prawie, biznesie, szkole.
Nauczanie tej umiejętności, w połączeniu z praktyką społeczną, daje możliwość wykorzystania jej walorów. Profesor podkreślił, że wyróżnia się pięć działów retoryki. Pierwszy z nich zwany jest Inventio, polega na wynajdywaniu tematu oraz przedmiotu myśli. Określa się tutaj podstawę rzeczową, należy jednak mieć zasoby wiedzy i skupić się na tym, co może zainteresować odbiorców, zintegrować wiadomości. Drugi to Dispositio, czyli funkcjonalne ułożenie zebranego materiału, notatek. Trzeci element stanowi Elocutio, tj. poprawne, jasne, stosowne i ozdobne wysłowienie. Opiera się na dobraniu odpowiednich struktur składniowych, właściwym podziale tekstu na akapity, by wygłaszana mowa była logicznie spójna, a pauzy pojawiały się we właściwych partiach wypowiedzi. Kolejnym elementem jest Memoria. Skupia się na opanowaniu pamięciowym mowy, podkreśla kulturowe i społeczne funkcje pamięci, zaś Pronuntiatio to właściwe wygłoszenie mowy.
Profesor przedstawił także trzy rodzaje retoryczne (tria genera dicendi): demonstratywny (genus demonstrativum) – mowa okolicznościowa, deliberatywny – dyskusja panelowa, debata (genus deliberativum), sądowy (genus iudiciale) – polemika, debata oksfordzka.
Dodał także, że retoryka ma wady, ponieważ odbiorców przekonuje prawdopodobieństwo, a nie dochodzenie do prawdy. Umiejętności erudycyjne potrafią zdziałać wiele, w praktyce jesteśmy poniekąd skazani na retorykę. Ważne jest to, że w realiach szkolnych to właśnie ona aktywizuje młodzież do działania, łącząc kompetencje językowe, estetyczne z kompetencjami intelektualnymi, pozwala budować autorytet mówcy i lidera społecznego.
